เราทุกคนล้วนคุ้นเคยกับแสงเลเซอร์ในชีวิตประจำวัน ง่าย ๆ ที่สุดกับเครื่องมือ อุปกรณ์อำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน เช่น รีโมทคอนโทรล อุปกรณ์ไฟฟ้า รถยนต์ ชาวมหาวิทยาลัยแบบเราจะคุ้นเคยกับคำว่าเลเซอร์พอยเตอร์เป็นอย่างดี การใช้เลเซอร์ในทางการแพทย์ เช่น ผ่าตัด ศัลยกรรม เสริมความงามชะลอวัย การจัดริ้วรอย รูขุมขน ในทางการทหารเลเซอร์เข้ามามีบทบาทสำคัญในการประดิษฐ์คิดค้นอาวุธยุทโธปกรณ์ที่ทันสมัย มีสมรรถนะในการทำลายล้างสูง ที่เรียกว่า Laser Weapon เช่น ปืนกลเลเซอร์ เลเซอร์ชี้เป้า ในวงการภายนตร์เลเซอร์แทบจะปรากฎอยู่ในทุกเรื่องของเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสงคราม โลกอนาคต และความเป็นยอดมนุษย์
LASER มาจากคำว่า Light Amplification By Stimulated Emission of Radiation หมายถึง การเพิ่มปริมาณคลื่นแสงโดยการกระตุ้นให้ปล่อยคลื่นแสงออกมา หลักการทำงานพื้นฐานง่าย ๆ คือ การทำให้ให้พลังงานแสงที่กระจัดกระจาย มาจัดเรียงใหม่ครั้งแล้วครั้งเล่า กระทั่งเกิดเป็นพลังงานแสง และลำแสงที่มีทิศทางที่แน่นอน สม่ำเสมอ และเสริมพลังกันอย่างพร้อมเพรียง ซึ่งก็คือแสงเลเซอร์นั่นเอง
แสงเลเซอร์จะเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าไม่มีพื้นที่ สื่อ และจุดนำแสงที่เรียกว่า Optical cavity ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการจัดเรียงแสงจากชั้นพลังงานต่ำก่อนจะปล่อยออกมาเป็นชั้นพลังงานสูง ที่มีศักยภาพทวีคูณ
ลองอุปมาการทำงานพื้นฐานของเลเซอร์กับการบริหาร องค์กรที่ประสบความสำเร็จ เจริญเติบโตก้าวหน้า ต้องมีวิสัยทัศน์ ทิศทาง ที่ชัดเจน สร้างการมีส่วนร่วมในการวาดภาพอนาคตองค์กร การริเริ่มพัฒนานโยบายใหม่ ๆ ทางการบริหาร มีกระบวนการในการโน้มน้าว ชักจูง สื่อสารให้เกิดการทำงานที่เต็มศักยภาพ และหรือการเติมเต็มศักยภาพ คนทำงาน บุคลากรด้วยทักษะ เครื่องมือ กระบวนการใหม่ที่เรียกว่า Reskill Upskill New Skil หรือการเรียนรู้ในแบบที่เรียกว่า Learn Unlearn Relearn เป็นต้น
แต่ที่สำคัญที่สุดที่เป็นหัวใจสำคัญของการขับเคลื่อน ปฏิบัติการในเรื่องนี้--“ผู้นำ”
ผู้นำแบบนำแสงเลเซอร์ ต้องมีบทบาทสำคัญในการ (1) นำความคิดด้วยแนวคิด ทฤษฎีที่หนักแน่น คิดค้นยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี กลยุทธ์ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง (2) การ Coaching Skill มีทักษะในการนำทางสร้างความคิด ชี้แนะแนวทางด้วยกระบวนการทำงานร่วมกันให้กับเพื่อนร่วมงาน และ (3) การร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิบัติการและการเรียนรู้ท่ามกลางการปฏิบัติการอย่างจริงจังแบบรุมสกรัม (Scrum) กับทีมงาน
ประการต่อมาการนำแสงเลเซอร์ให้เปล่งประกายทรงพลัง ผู้นำต้องจัดระบบความสัมพันธ์ระหว่างงงานกับความสัมพันธ์ เนื่องจากงานบริหารด้านหนึ่งคือ การจัดระบบความสัมพันธ์ระหว่างการมุ่งงาน มุ่งความสัมพันธ์ ที่การยืดหดไปตามบริบท สถานการณ์ ในนโยบาย โครงการ กิจกรรม นั้น ๆ มากกว่าการกำหนดไว้ตายตัวด้วยตัวตนอัตลักษณ์ของบุคคล
ผู้นำแบบดั้งเดิมอาจชื่นชอบการห้อม-ล้อมหน้าล้อมหลัง...มรดกบาปจากอำนาจนิยม
ผู้นำยุคใหม่ต้องเป็นจุดศูนย์กลาง สร้างพื้นที่รวมแสง กระตุ้นบรรดาสิงห์โตนักสู้ ให้โฟกัส (Focus) ไปที่เป้าหมาย ถึงจุดหมาย-ไปด้วยกัน
..............................
เรื่อง : รองศาสตราจารย์ ดร.ณฐพงศ์ จิตรนิรัตน์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยทักษิณ