อ่าน

      วันต้นปีใหม่อาจเพียงแค่อีกวันของวันของบางใคร ? ...ก็เท่านั้น ! หากอีกจำนวนไม่น้อยอาจใช้เป็นจุดเริ่มต้นของการเริ่มต้นเปลี่ยนผ่าน รังสรรค์ สร้างโอกาส ความท้าทายใหม่ ๆ ที่เป็นไปได้”

      ข้าพเจ้าเป็นหนึ่งในนั้น

      ข้าพเจ้ามักใช้เวลาช่วง 2-3 วัน สุดท้ายของปีสรุปบทเรียน ประสบการณ์ที่ย่างผ่าน ก่อนเขียนฝัน ความคาดหวัง ตั้งปณิธานของปีต่อไปลงในสมุดบันทึก-ในความรู้สึก และใช้วันแรกของปีเป็นจุดเริ่มต้นของสิ่งนั้นเสมอๆ

      หนึ่งในนั้น ? ของปี 2568 คือ ความตั้งใจ “อ่าน-เขียนหนังสือให้เยอะและหลากหลายขึ้น”

      ช่วงปีเก่า รอยต่อปีใหม่ หยุดยาวหลายวัน และต่อเนื่องมา ข้าพเจ้าอ่านหนังสือได้ 2-3 เล่ม หนักไปทางวรรณกรรม มีทั้งเรื่องเก่าที่เคยอ่าน ถือเป็นการอ่านด้วยประสบการณ์ มุมมองใหม่ที่เรียกว่า “Relearn” และเรื่องใหม่เพิ่งได้มาซึ่งจากการสั่งซื้อออนไลน์มาซิง ๆ

      ...

      พ่อและลูกชาย (Fathers and Sons) บทสนทนาอย่างมีอารยะของคนต่างรุ่น-ต่างวัย ในท่ามกลาง/ ระหว่าง/ รอยต่อการเปลี่ยนผ่านจากสังคมดั้งเดิมสู่ความเป็นสมัยใหม่ การพยายามยืนยันความคิด ความเชื่อ และการกระทำของตนด้วยบทสนทนาอันแหลมคม อบอุ่น งดงาม เปี่ยมด้วยความรู้ ภูมิปัญญาที่หล่อหลอม แม้อาจไม่ลงรอยกันแต่เคารพในความแตกต่างทางความคิด...“คนรุ่นเรา(รุ่นอาวุโส) เชื่อว่าอะไรที่ปราศจากหลักการ ย่อมเป็นไปไม่ได้ที่จะนำพาชีวิตให้ก้าวย่างไปสู่ความเจริญ ก้าวหน้าหรือสูดอากาศหายใจครั้งต่อไป แก่ปูนนี้ ชีวิตผ่านประสบการณ์มาเยอะ แค่เห็นนกบินผ่านก็บอกได้ว่าเป็นนกอะไร พอล เปรโตวิช กล่าวข่มในที แต่คุณไม่อาจศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของป่าจากต้นไม้เพียงต้นเดียวได้หรอก บาซารอฟแหย่คืน “ไม่ว่าคนรุ่นไหนถ้าสมองรกไปด้วยหญ้าก็ตกยุค พ่อถือเป็นกฎไม่มีใครจะมาบังคับใจใครไม่ให้เป็นอิสระได้” ฯลฯ

      น่าสนใจและทำอย่างไรให้เรา-องค์กรสังคมสนทนากันด้วยความรัก ความรู้ และปัญญา ไม่ใช่อำนาจ

      บทสนทนาบนโต๊ะอาหาร (Lunch with the FT) คมความคิด ผลึกชีวิต ทัศนะ มุมมองที่กลั่นกรอง สะท้อนออกมาอย่างเรียบง่าย ผ่านการสนทนาบนโต๊ะอาหารของเหล่านักคิด นักบริหาร อัจฉริยะในแวดวง/วงการต่างๆ ศิลปะ ธุรกิจ แฟชั่น อาหาร การเมืองกีฬา นักวิชาการ ฯลฯ อ่านสนุก น่าติดตาม แม้ไม่เห็นด้วยมากนักกับคำโปรย “หนึ่งบทสนทนากับผู้ชาญฉลาดบนโต๊ะอาหารดีกว่าอ่านหนังสือยาวนานกว่าทศวรรษ” มากนัก ทว่าปฏิเสธไม่ได้ว่าการสนทนาทำให้เกิดปัญญา ยิ่งมาอ่านบทสนทนาจากการสนทนา ปัญญายิ่งเพิ่มพูน อ่านแล้วยิ่งต้องหาเพื่อนและชวนกันมาสร้างบทสนทนา

      เรือบาปของนักบุญ (Pilgrim at the Sea) นวนิยายที่ตีแผ่ศรัทธาอันว่างเปล่า ศีลธรรมที่ถูกค้ำจุนด้วยวิญญูชนจอมปลอม จิตวิญญาณที่ล่องลอยไร้แก่นแกนของผู้คน ด้วยภาพแทนการเดินทางทางทะเลยังดินแดนศักดิ์สิทธิ์ของนักแสวงบุญนามโทเบียซบนเรือบาปที่กระจ้อยร่อย ชำรุด สกปรก โสโครก-เรือโจรสลัด ส่วนเรือบุญเล่า เป็นเรือลำใหญ่ที่สวยงาม แต่กลัวคลื่นลม ผู้คนก็วุ่นวายเดินไปเดินมา “พวกท่านมาทำอะไรที่นี่ กลัวที่จะออกเรือเพียงเพราะลมแรงเพียงนิดหน่อยแค่นั้นหรือ...กลัวคลื่นทั้งที่มีเรือเท่าภูเขา...จะหดหัวอยู่ที่นี่ ในแอ่งน้ำเล็ก ๆ กับเรือที่โคตรสวยนี้ใช่ไหม” โจวานนี่อดีตนักบวชผู้กลายมาเป็นโจรสลัดอาวุโสในเรือบาป ถลึงตา ตะโกนถาม...บางสิ่งบางอย่างอยู่ห่างไกลออกไป เราเพียงอยู่ระหว่างการเดินทาง...วางเปล่า โทเบียซ นอนครุ่นคิดอยู่เช่นนั้น

      …

      ไม่ใช่ว่านักอ่านทุกคนจะเป็นผู้นำ แต่ผู้นำทุกคนต้องเป็นนักอ่าน

      [Not all readers are leaders, but all leaders are readers]

      ประธานาธิบดีแฮรี ทรูแมน (Harry Truman) กล่าวไว้อย่างนั้น ข้าพเจ้าเชื่อโดยสนิทใจ ปราศจากข้อสงสัย ไม่เคลือบแคลงใด ๆ

      ถ้า การอ่าน คือ รากฐานอันแข็งแกร่งของชีวิต การเขียน ก็คือ ธงความคิดที่ผลักดันให้ชีวิตก้าวไปข้างหน้า

      ผู้นำต้องมีธงความคิด เป็นสองสิ่งที่คู่กัน ดังที่แพม อัลลินท์ (Pam Allyn) ผู้ก่อตั้งและซีอีโอของ Dewey แพลตฟอร์มออนไลน์ที่ทำหน้าที่เป็นสะพานเชื่อมการเรียนรู้ระหว่างผู้เรียน บ้าน ครอบครัว และโรงเรียน กล่าวไว้ว่า

      การอ่านดั่งการหายใจเข้า และการเขียนเหมือนการหายใจออก

      [Reading is like breathing in, and writing is like breathing out]

      ถ้าหนังสือคือของขวัญอันล้ำค่า เรามาร่วมแกะกล่องของขวัญด้วยการอ่าน-เขียนความคิด ปลุกเร้าด้วยความฝัน และลงมือปฏิบัติการร่วมกัน ไปด้วยกัน-ในทันที ครับ

 

...................................

รองศาสตราจารย์ ดร.ณฐพงศ์ จิตรนิรัตน์

อธิการบดีมหาวิทยาลัยทักษิณ

แดดอุ่น-ยามบ่าย เชิงเขารูปช้าง สงขลา